İlginç Atasözleri - A

A

A kız! Kocan ne çirkin! “Olsun! Babamın evinde o da yoktu.“
Aba vakti yaba, yaba vakti aba.
Abanın kadri, yağmurda bilinir.
Abdal abdalın ne umduğunu, ne bulduğunu ister.
Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır.
Abdal ata binmiş bey oldum sanmış.
Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz.
Abdala "kar yağıyor" demişler, "titremeye hazırım" demiş.
Abdalın arkadaşlığı yol görününceye kadardır.
Abdalın dostluğu köy görününceye kadar.
Abdalın karnı doyunca gözü pabucundadır.
Abdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar, gah gerisine.
Abdestsiz sofuya namaz dayanmaz.
Aca dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış.
Acar tazı çullu da belli olur, çulsuz da.
Acele giden ecele gider.
Acele ile menzil alınmaz.
Acele işe şeytan karışır.
Acele yürüyen yolda kalır.
Aceleci sinek süte düşer.
Acemi katır kapı önünde yük indirir.
Acemi marangozun talaşı tahtasından çok olur.
Acemi nalbant işi, gavur eşeğinde öğrenir.
Acemi nalbant kürt eşeğinde dener kendini.
Acemi nalbant; kâh nalına vurur, kâh mıhına.
Acı acıyı bastırır, su sancıyı.
Acı patlıcanı kırağı çalmaz.
Acı soğan yiyen, ağzının kokusundan belli olur.
Acı söz insanı dininden çıkarır, tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır.
Acıkan doymam, susayan kanmam sanır.
Acıkan ne olsa yer, acıyan ne olsa söyler.
Acıkan yanağından, susayan dudağından belli olur.
Acıklı başta akıl olmaz.
Acıkmış kudurmuştan beterdir.
Acındırırsan arsız olur; acıktırırsan hırsız olur.
Acındırırsan arsız, acıktırırsan hırsız olur.
Acırsan şehirli sığırına acı; tok gider, aç gelir.
Acıyan çok, ama ekmek veren yok.
Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış.
Aç açla yatarsa, arada dilenci doğar.
Aç adam, gökteki ay’ı yufkaya benzetir.
Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez.
Aç anansa da kaç.
Aç arslandan tok domuz yeğdir.
Aç at yol almaz, aç it av almaz.
Aç ayı oynamaz.
Aç bırakma hırsız edersin, çok söyleme arsız edersin.
Aç domuz darıdan çıkmaz.
Aç doymam, tok acıkmam sanır.
Aç elini kora sokar.
Aç esner, aşık gerinir.
Aç gezmektense tok ölmek yeğdir.
Aç gözünü, açarlar gözünü.
Aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun.
Aç ile eceli gelen söyleşir.
Aç karın katık istemez. .
Aç koyma hırsız olur, çok söyleme yüzsüz olur, çok değme arsız olur.
Aç koynunda azık durmaz.
Aç köpeğin kursağı dar olur.
Aç köpek fırın deler.
Aç kurt arslana saldırır.
Aç kurt yavrusunu yer.
Aç ne yemez, tok ne demez.
Aç ölmez, gözü kararır; susuz ölmez, benzi sararır.
Aç tavuk kendini buğday ambarında sanır.
Aç tavuk rüyasında kendini buğday ambarında görür.
Aç tokun halinden anlamaz.
Aç yar onda sarpın kurcalanmaz.
Aç, yanından kaç.
Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış.
Aça kuru ekmek bal helvası gibi gelir.
Açık ağız aç kalmaz.
Açık göte herkes tükürür.
Açık kaba it değer.
Açık yaraya kurt düşmez.
Açık yaraya tuz ekilmez.
Açık yerde tepecik kendini dağ sanır.
Açılan solar, ağlayan güler.
Açın gözü ekmek teknesinde olur.
Açın imanı olmaz.
Açın karnı doyar gözü doymaz.
Açın koynunda ekmek durmaz.
Açın kursağına çörek dayanmaz.
Açlık ile tokluğun arası bir dilim ekmek.
Açlıkla tokluğun arası, yarım yufkadır.
Açma sırrını dostuna, o da söyler dostuna.
Açtığın kapıyı selamla aç, selamla kapın açılsın!.
Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü.
Ada bana, adayım sana.
Adam adam, pehlivan başka adam.
Adam adama gerek olmasa her biri bir dağ başında olurdu.
Adam adama gerek olur, iki serçeden börek olur.
Adam adama gerek olur.
Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil.
Adam adamdan korkmaz, utanır.
Adam adamdır, olmasa da pulu; eşek eşektir, atlastan olsa da çulu.
Adam adamı bir kere aldatır.
Adam desem ünü yok, koyun desem yünü yok.
Adam eşeğinden, kadın döşeğinden belli olur.
Adam hacı mı olur ulaşmakla Mekke'ye, eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?.
Adam iş başında belli olur.
Adam kıtlığında keçiye “Abdurrahman Çelebi” derler.
Adam olacak çocuk bokundan belli olur.
Adam olana bir söz yeter.
Adam sandık eşeği, altına serdik döşeği.
Adam yanıla yanıla alim olur, pehlivan yenile yenile galip olur.
Adam yanıla yanıla, pehlivan yenile yenile.
Adam yenilmekle marifetli olur, yanılmakla alim.
Adama dayanma ölür, duvara dayanma kurur.
Adamak kolay, ödemek güçtür.
Adamakla mal mı tükenir?.
Adamakla mal tükenmez.
Adamın ahmağı malını över.
Adamın iyisi alışverişte belli olur.
Adamın iyisi iş başında belli olur.
Adamın kötüsü olmaz, meğer züğürt ola.
Adamın yere bakanından, suyun sessiz akanından kork.
Adamın yiğitliği, dayısından belli olur!.
Âdemoğlu hîlebâzdır, kimse bilmez fendini! Her kime rağbet edersen, sakın andan kendini.
Adı çıkacağına canı çıksın.
Adı çıktı dokuza, inmez sekize.
Adım çıkmış dokuza, inmez sekize.
Adımız kasap ama, evimizin et yüzü gördüğü yok.
Afyonun keyfini tiryakiden sormalı.
Ağa borç eder, uşak harç.
Ağa güçlü olunca, kul suçlu olur.
Ağaca balta vurmuşlar "sapı bedenimden" demiş.
Ağaca balta vurmuşlar "sapı bendendir" demiş.
Ağaca beşikten mezara kadar muhtacız.
Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur.
Ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz.
Ağaca dayanma çürür, insana güvenme ölür.
Ağacı kurt, insanı dert bitirir.
Ağacın iyisi özünden, Yiğidin iyisi sözünden olur.
Ağacın kurdu içinde olur.
Ağaç ağaç içinde büyür.
Ağaç düşse de yakınına yaslanır.
Ağaç ne kadar meyve verirse, dalı o kadar yere eğilir.
Ağaç ne kadar uzasa göğe ermez.
Ağaç ne kadar yüksek olsa da yaprakları yere düşer.
Ağaç ucuna yel değer, güzel kişiye söz değer.
Ağaç yaprağıyla gürler.
Ağaç yaşken eğilir.
Ağaç, dalıyla gürler!.
Ağaç, meyvesi olunca başını aşağı salar.
Ağaçlı köyü su basmaz.
Ağaçsız memleket duvaksız geline benzer.
Ağaçtan maşa, aptaldan paşa olmaz.
Ağalık vermekle, yiğitlik vurmakla.
Ağanın alnı terlemezse, ırgatın burnu kanamaz.
Ağanın gözü ata tımardır.
Ağanın gözü öküzü semiz eder.
Ağanın gözü, yiğidin sözü.
Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez.
Ağılda oğlak doğsa, ovada otu biter.
Ağır baş iyidir, yenlik olsa uçar.
Ağır git ki yol alasın.
Ağır kazan geç kaynar.
Ağır ol batman gel.
Ağır otur ki bey desinler.
Ağır otur, batman götür.
Ağır taş batman döver.
Ağır taş yerinden oynamaz.
Ağır yongayı yel kaldırmaz.
Ağır yük altına girenin beli incinir.
Ağırlık altın kale, hafiflik başa bela.
Ağız büzülür, göz süzülür; ille de burun ille de burun.
Ağız yemeyince yüz utanmaz.
Ağız yer yüz utanır.
Ağızdan burun yakın, kardeşten karın.
Ağızla pilav pişmez, yağla pirinç gerek.
Ağlama ölü için, ağla deli için.
Ağlamakla yar ele girmez.
Ağlamayan çocuğa meme vermezler.
Ağlarsa anam ağlar, gerisi yalan ağlar.
Ağlatan gülmez.
Ağlayak da gözden mi olak?'.
Ağlayanın malı gülene hayır etmez.
Ağrılarda göz ağrısı, her kişinin öz ağrısı.
Ağrısız baş mezarda gerek.
Ağrısız baş mezarda olur.
Ağustosta beyni kaynayanın, zemheride kazanı kaynar.
Ağustosta beynin kaynasın, kışın da tencere kaynasın.
Ağustosta gölge kovan, zemheride karnın ovar.
Ağustosta yatanı zemheride büğelek tutar.
Ağustos'tan sonra ekilen darıdan, bal vermeyen arıdan, sabah erkeğinden sonra kalkan karıdan hayır gelmez!.
Ağustostan sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez.
Ağustosun 15'inden sonra ere kaftan, ata çul.
Ağustosun yarısı yaz, yarısı kıştır.
Ağzı açık ayran delisi.
Ağzı büyük olana, kepçe kaşık gibi gelir.
Ağzı eğri, gözü şaşı olan ensesinden belli olur.
Ağzın karnından büyük olmasın.
Ağzına bir zeytin verir, ardına bir tulum tutar.
Ağzına tat bulaşanın gözü pekmez tutumundadır.
Ağzından bal akıyor.
Ağzının domalmasından, Ömer diyeceği belliydi.
Ah alan onmaz.
Ah alan unmaz, ah yerde kalmaz.
Ahali isterse padişahı tahttan indirir.
Ahlatın iyisini ayılar yer.
Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez.
Ahmak gelin yengeyi halayığı sanır.
Ahmak misafir ev sahibini ağırlar.
Ak akçe kara gün içindir.
Ak bacak, kara bacak; geçitte belli olur.
Ak curun akmazsa kara curun kol gibi.
Ak gün ağartır‚ kara gün karartır.
Ak ile kara dere kenarında belli olur.
Ak koyun ak bacağından, kara koyun kara bacağından asılır.
Ak koyun kara koyun geçit başında belli olur.
Ak koyunu gören, içi dolu yağ sanır.
Ak koyunun kara kuzusu da olur.
Ak köpeğe koyun diye sarılma.
Ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır.
Ak şeker, kara şeker, bir damar soya çeker.
Akacak kan, damarda durmaz.
Akan çay her zaman kütük getirmez.
Akan su yosun tutmaz.
Akan su, pis tutmaz.
Akara kokara bakma, çuvala girene bak.
Akarı, kokarını geçer derler!.
Akarsu çukurunu kendi kazar.
Akarsu pislik tutmaz.
Akarsuya inanma, eloğluna dayanma.
Akça akça kazanır; fakir yol teper.
Akça akıl öğretir, don yürüyüş.
Akçan gitti mi demezler, işin bitti mi derler.
Akçanın iyisi kesede duran, bahçanın iyisi eve yakın olan.
Akçe bulsam, çıkı yok.
Akı karası geçitte belli olur.
Akıl adama sermaye.
Akıl akıldan üstündür.
Akıl akıldan, don yağı pekmezden (olur). .
Akıl için tarik birdir.
Akıl kazanına şans kepçesi (kepçe-i ikbal) gerek.
Akıl olmayınca ne yapsın sakal?.
Akıl ortak ortak, mal ortağı kaypak.
Akıl para ile satılmaz.
Akıl yaşta değil, baştadır.
Akıl yiğide sermayedir.
Akıl, akıldan üstündür.
Akılı olmayana neylesin sakal, kayışı tarladan götürür çakal.
Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını satın almış.
Akıllı adam bildiğini söylemez; salak adam söylediğini bilmez.
Akıllı adam kendi işini kendisi görendir.
Akıllı bilgi bilir; kurnaz ortamı bilir.
Akıllı bir kez aldanır.
Akıllı bizi arayıp sormaz, deli bacadan akar.
Akıllı deliye söyletirmiş!.
Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır.
Akıllı düşmandan değil; salak dosttan kork.
Akıllı düşünene kadar, deli kızını everir!.
Akıllı düşünene kadar, deli oğlunu evermiş, torunu olmuş.
Akıllı düşününceye kadar deli oğlunu everir.
Akıllı görgüyü görgüsüzden öğrenir.
Akıllı her an çalışır, salak gün gelir çalışır.
Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer.
Akıllı köprü arayıncaya kadar , deli dereyi geçer.
Akıllı olan katar katar yer, akılsız olan satar satar yer.
Akıllı olsa her sakallı kişi, sakallılara danışırlardı her işi.
Akıllı sır saklar; aptal sır verir.
Akıllı sohbetinden salak gülmesinden anlaşılır.
Akıllı sözünü aptala söyletir.
Akıllı tez kocar.
Akıllı, söylemeden düşünür, akılsız düşünmeden söyler.
Akılsız başın cezasını ayaklar çeker.
Akılsız iti yol kocatır.
Akılsız kafanın, ayak çeker zahmetini….
Akılsız kasabın gerisine kaçar masadı.
Akılsız köpeği yol kocatır.
Akılsızın şaşkını beyaz giyer kış günü.
Akıntıya kürek çekilmez.
Akıntıya kürek çekme, kurak yere ekin ekme.
Akla gelmeyen başa gelir.
Aklına geleni işleme, her ağacı taşlama.
Aklını eşeğe verme; çeker, arpa tarlasına gider.
Akmasa da damlar.
Akrabanın akrabaya akrep etmez ettiğini.
Akranıyla konuşmayanın sesi, semadan gelir.
Akrep etmez akrabanın ettiğini, kimse bilmez akrabadan çektiğini.
Aksak eşekle yüksek dağa çıkılmaz.
Akşam gelen misafirin, yiyeceği bulgur sıkısı, yatacağı ahır sekisi.
Akşam olunca kuzu anasını, kuş yuvasını bulur.
Akşama karşı gitme, tana karşı yatma.
Akşamdan sonra gelene ya lepe, ya sopa!.
Akşamın hayrından sabahın şerri iyidir.
Akşamın hayrından, sabahın şerri….
Akşamın işine gündüz gülermiş...
Aktan kara kalktı mı.
Al atın iyisini, yiyeceği bir yem; al avradın iyisini, giyeceği bir don.
Al elmaya taş atan çok olur.
Al giyen aldanmaz.
Al gömlek gizlenemez.
Al gününde al; ver gününde ver.
Al ile arslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz.
Al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur.
Al malın iyisini, çekme kaygısını.
Al yakışırken, el bakışırken.
Ala bakan iki bakar.
Ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz.
Ala keçi, her zaman püsküllü oğlak doğurmaz.
Alacağım olsun da alakargada olsun.
Alacağın bir fitil, pamuğun batmanını sorarsın.
Alacağın bir iğne, çeliğin okkasını orantıya vurursun.
Alacağını alamayan, vereceğini veremez!.
Alacakla verecek ödenmez.
Alan memnun, satan memnun; tellala halt etmek düşer.
Alçacık eşeğe herkes biner.
Alçak at binmeye kolay, öksüz çocuk dövmeye kolay.
Alçak tavuk kendini ferik gösterir.
Alçak uçan yüce konar, yüce uçan alçak konar.
Alçak yer yiğidi hor gösterir.
Alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır.
Alçak yerde yatma sel alır, yüksek yere yatma yel alır.
Alçalma basılırsın, yükselme asılırsın.
Aldım kızınızı, görmeyeyim yüzünüzü!.
Aleme cellat lazım; senin olman ne lazım?.
Alet işler el övünür, talih işler kul övünür!.
Alet işler, el övünür.
Alıcı aslan, borçlu sıçan gibidir.
Alışkın olmayan götte don durmaz!.
Alışmadık gotte don durmaz.
Alışmış kudurmuştan beterdir.
Alışmış kursak, bulamacını ister.
Alışmış, kudurmuştan beterdir!.
Ali Fakı’yı arayıp lafı üstüne taratma!.
Alim ile eyle ülfet, alırsın mertebe! Cahil ile etme sohbet, dönersin merkebe!.
Alim ile sohbet etmek lal-ü mercan, incidir; Cahil ile sohbet etmek günde bin can incitir.
Alim unutmuş, kalem unutmamış.
Alim unutur, kalem unutmaz!.
Allah aptala eşeğini kaybettirir, sonra buldurup sevindirir(miş).
Allah balmumu yakana balmumu, yağmumu yakana yağmumu verir.
Allah bilir ama kul da sezer.
Allah dağına göre kar verir.
Allah doğrunun yardımcısıdır.
Allah dokuzda verdiğini sekizde almaz.
Allah fukarayı sevindirmek isterse önce eşeğini yitirtir, sonra buldurur.
Allah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açar.
Allah isterse bir kulun işini, mermere geçirir dişini; istemezse işini, muhallebi yerken.
Allah kardeşi kardeş yaratmış, kesesini ayrı yaratmış.
Allah kulundan geçmez.
Allah kulunu kısmeti ile yaratır.
Allah sağ eli sol ele muhtaç etmesin.
Allah sevdiğine dert verir.
Allah son gürlüğü versin.
Allah şaşırttı mı, dayıya hala dedirtirmiş.
Allah uçamayan kuşa alçacık dal verir.
Allah var. Gam yok.
Allah verince kimin oğlu, kimin kızı demez.
Allah verirse el getirir, sel getirir, yel getirir.
Allah yolu yolsuza düşürmesin.
Allah, fakir kulunu sevindirmek isterse; eşeğini kaybeder, üç gün sonra buldururmuş.
Allah’ın ondurmadığını, peygamber sopayla kovalar.
Allah’ın verdiği canı, sadece Allah alır!.
Allah'ın bildiği kuldan saklanamaz.
Allah'ın ondurmadığını; Peygamber sopa ile kovar.
Allah'tan umut kesilmez.
Allı yelek, pullu yelek, canfes neye gerek?.
Allı yelek, pullu yelek; gömlek yok canfes neye gerek?.
Alma alı, sat yağızı, bin doruya, besle kırı.
Alma alı, satma kırı, ille doru, ille doru; yağızın da binde biri.
Alma el kızının ahını, gökten indirir şahini.
Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste.
Alma mazlumun ahını, gökden indirir şahını.
Alma sarı, satma sarı, kapındaysa tutma sarı.
Alma soysuzun kızını, sürer anası izini.
Alma yetimin ahını! Çıkar aheste aheste.
Almadan vermek Allah'a mahsustur.
Almadan vermek, Allah'a mahsus.
Almadığın hayvanın kuyruğundan tutma.
Almak kolay ödemek zordur.
Alna yazılan başa gelir.
Alt değirmen güçlü akar.
Altı aylık seyislikle, kırk yıllık b.k karıştırılmaz.
Altı olur, yedi olur, hep Allah'ın dediği olur.
Altın anahtar, her kapıyı açar.
Altın ateşte, insan mihnette belli olur.
Altın eli bıçak kesmez.
Altın eşik, ağaç eşiğe muhtaçtır.
Altın eşik, gümüş eşiğe muhtaç olur.
Altın kepeğe muhtaç.
Altın kılıç demir kapıyı açar.
Altın leğenin kan kusana ne faydası var?.
Altın pas tutmaz.
Altın tasın, kan kusana faydası olmaz!.
Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan ıslanmaz.
Altın yere düşmekle pul olmaz.
Altın, yere düşmekle pul olmaz'.
Altının değerini sarraf bilir.
Altının kıymetini sarraf bilir.
Altmışında zurna çalmayı öğrenen, artık mezarda da çalar.
Aman diyene kılıç kalkmaz.
Amca baba yarısı.
Amcam dayım herkesten aldım payım.
Amcam, dayım; herkesten aldım payım.
An beni bir kozla, o da çürük çıksın.
Ana besler hurmayla, eloğlu karşılar yarmayla.
Ana gezer, kız gezer, ala dana ev bozar.
Ana gezer, kız gezer; bu çeyizi kim düzer?.
Ana gibi yar Bağdat gibi diyar olmaz.
Ana gibi yar olmaz, Bagdat gibi diyar olmaz.
Ana hakkı Tanrı hakkı.
Ana ile kız, helva ile koz.
Ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar.
Ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış.
Ana ölünce, baba amca olur.
Ana yılan, sözü yalan, karı çiçek, sözü gerçek.
Ana, yürekten yana.
Anaç tavuğun bastığı cücük, ölmezmiş.
Anadan olur daya, hamurdan olur maya.
Anahtar doğruyadır.
Analı kuzu, kınalı kuzu.
Analık usta, yumağı ufak yapar; çocuklar usta, ekmeği çifte kapar.
Anam babam kesem!.. Elimi soksam soksam yesem.
Anam babam kesem, elimi soksam yesem.
Anamın adı! Ağzımın tadı (kızım)!.
Anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım.
Anan gibi saç büyüteceğine, baban gibi bıyık büyüt.
Anan güzel idi, hani yeri, baban zengin idi, hani evi.
Anan turp, baban şalgam, sen içinde gülbe şeker.
Ananın bahtı kızına.
Ananın bastığı yavru incinmez.
Ananın bastığı yerde yavru ölmez.
Ananın çıktığı dala kızı salıncak kurar.
Ananın çıktığı dala, kızı salıncak kurar.
Anası ölen hanım olur, babası ölen bey olur.
Anasına bak kızını al, astarına bak bezini al.
Anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al.
Anasına bak kızını al, kıyısına bak bezini al!.
Anayı kızdan ayıran para.
Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az.
Aptal ata binerse bey oldum sanır, şalgam aşa girerse yağ oldum sanır.
Aptal ata binince bey oldum sanır.
Aptal yağı çok bulunca; kâh borusunu yağlar, kâh gerisini.
Aptala malum olur!.
Aptala malum olur.
Aptalın karnı doyunca gözü yolda olur.
Aptessiz sofuya namaz dayanmaz.
Ar dünyası değil, kar dünyası.
Ar gözden, kâr yüzden anlaşılır.
Ar namus hak getire.
Ar yılı değil, kar yılı.
Araba devrilince yol gösteren çok olur.
Araba ile tavşan avlanmaz.
Arabanın ön tekerleği nereden geçerse art tekerleği de oradan geçer.
Arap eli öpmek, dudak karartmaz.
Arayan belasını da devasını da bulur.
Arayan bulur, inleyen ölür.
Arayan Mevlasını da bulur, belasını da.
Arayan Mevla'sını da bulur, belasını da...
Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz.
Ardında yüz köpek havlamayan kurt, kurt sayılmaz.
Arefe günü yalan söyleyenin, bayram günü yüzü kara çıkar.
Arı bal alacak çiçeği bilir.
Arı bal yapacak çiçeği bilir.
Arı gibi eri olanın dağ kadar yeri olur.
Arı gibi eri olanın, dağ gibi yeri olur.
Arı kahrını çekmeyen balın kadrini ne bilir.
Arı kızdıranı sokar.
Arı, bal alacak çiçeği bilir.
Arı, bey olan kovana üşer.
Arıca etek, kuruca yatak.
Arık arınır, ad arınmaz.
Arık ata kuyruğu yüktür.
Arık etten yağlı tirit olmaz.
Arık öküze bıçak çalınmaz.
Arife günü aşa ne, bayram günü tıraşa ne?.
Arife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkar.
Arife tarif gerekmez.
Arka gerektir arka, ya utana ya korka.
Arkadaş dediğinin gölgesinde suç işlenir.
Arkadaşını söyle ki, sana kim olduğunu söyleyeyim.
Arkadaşını söyle, kim olduğunu söyleyeyim.
Arkalı it kurdu boğar.
Armudu sapıyla, üzümü çöpüyle, pekmezi küpüyle.
Armudu soy ye, elmayı say ye.
Armudun iyisini ayılar yermiş.
Armudun önü, kirazın sonu.
Armutun iyisini ayılar yer.
Arpa deme, buğday deme;.
Arpa eken buğday biçmez.
Arpa eken darı biçmez.
Arpa ekip buğday bekleme.
Arpa samanıyla, kömür dumanıyla.
Arpa unundan kadayıf olmaz.
Arpa verilmeyen at, kamçı zoruyla yürümez.
Arpacıdan borç alan, ahırını tez satar.
Arpacıya borç eden, ahırını tez satar.
Arsız neden arlanır, çul da giyer sallanır. .
Arsızın yüzüne tükürmüşler, yağmur yağıyor demiş.
Arslan kocayınca sıçan deliği gözetir.
Arslan kükrerse atın ayağı kösteklenir.
Arslan postunda, gönül dostunda.
Arslan yatağından bellidir.
Arşın malı kantar ile satılmaz.
Asıl ara, soy ara, bulamazsan ne çare.
Asıl azmaz bal kokmaz, kokarsa yağ kokar!.
Asıl azmaz, bal kokmaz.
Asılmış adamın evinde ipten söz edilmez.
Asil azmaz, bal kokmaz, kokarsa yağ kokar aslı katıktır (ayrandır).
Asil ile taş taşı, bedasıl ile yeme aşı.
Aslan kükrerse atın ayağı kösteklenir.
Aslan kükrerse beygir titrer.
Aslan yattığı yerden belli olur.
Aslandan aslan doğar! İyi fıtratlının neslinden yine asil nesiller türer.
Aslı neyse nesli odur.
Aslına çekmeyen haramzadedir.
Aslında olan tırnağına getirir.
Aslını inkâr eden haramzâdedir.
Aslını inkar eden, haramzade olur.
Aslını inkâr edenin nesli gevşek olur.
Aslını saklayan haramzadedir.
Astar bol olmayınca yüze gelmez.
Aş kaşık ile, iş keşik ile.
Aş sabahın iş sabahın.
Aş taşarsa çömçenin değeri kalmaz.
Aş taşınca kepçeye paha olmaz.
Aş tuz ile, tuz oran ile.
Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık.
Aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur.
Aşığın gözü kördür.
Aşık alemi kör, dört yanını duvar sanır.
Aşık daima bey oturmaz.
Aşık; herkesi kör, etrafını duvar sanır.
Aşını, eşini, işini bil.
Aşk ağlatır, dert söyletir.
Aşk başa gelirse akıl baştan çıkar.
Aşk olmayınca meşk olmaz.
Aşkın gözü kördür.
Aşure yemeye giden kaşığını taşır.
At alırsan yazın, deve alırsan güzün, avrat alırsan gezin ha gezin.
At arıklıkta, yiğit gariplikte.
At at oluncaya kadar sahibi mat olur.
At beslenirken, kız istenirken.
At binenin kılıç kuşananındır.
At binicisini tanır.
At bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz.
At elin, eğer elin; arada bizim de dahdah’ımız var.
At ile avrat yiğidin bahtına.
At ile avrat yiğidin ikbalindendir.
At kaçmaz, et kaçar.
At karnından yiğit burnundan bellidir.
At kudümüy yurt kudümü, avrat kudümü.
At olacak tay yürüyüşünden belli olur.
At ölür itlere bayram olur.
At ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır.
At ölür, itlere bayram olur.
At sahibine göre eşer.
At ver hasım ol, kız ver hısım ol.
At yedi günde, it yediği günde belli olur.
At yedi günde, it yediği günde unutur.
At yedi günde, it yediği günde.
At yiğidin yoldaşıdır.
At, adımına göre değil, adamına göre yürür.
At, biniciyi tanır!.
At, sahibine göre kişner.
At’a nal çakıldığını görmüş , kurbağa da ayağını uzatmış.
Ata arpa, yiğide pilav.
Ata binen nalını, mıhını arar.
Ata binersen Allah'ı, attan inersen atı unutma.
Ata binmek bir ayıp, inmek iki ayıp.
Ata da soy gerek, ite de.
Ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli.
Ata dostu oğla mirastır.
Ata et, ite ot verilmez.
Ata eyer gerek, eyere er gerek.
Ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek.
Ata sözü tutmayan, uluya uluya kalır.
Atalar çıkarayım der tahta, döner dolanır gelir bahta.
Atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar.
Ataların sözü Kura'a girmez; ama yanınca yürür.
Atasını tanımayan Allah'ını tanımaz.
Ateş alev ile söndürülmez.
Ateş demekle ağız yanmaz.
Ateş düştüğü yeri yakar.
Ateş düzene girdi hamur bitti, işler düzene girdi ömür bitti.
Ateş ile barut bir arada olmaz.
Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
Ateşe yakın olan, ısınır!.
Atı alan Üsküdar'ı geçti.
Atı zorla çeşmeye götürürsün ama, zorla su içiremezsin!.
Atılan ok geri dönmez.
Atım tepmez, itim kapmaz deme.
Atımın anlı sakar, lakabını ele takar.
Atın bahtsızı arabaya düşer.
Atın dorusu, yiğidin delisi.
Atın iyisi arkadan gelmez.
Atın iyisi yedi günde; it, yediği günde belli olur.
Atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler.
Atın ölümü arpadan olsun.
Atın ölümü, itin bayramıdır.
Atın ürkeği, yiğidin korkağı.
Atın varken yol tanı ağan varken el tanı.
Atına bakan ardına bakmaz.
Atlar nallanırken kurbağa ayağını uzatmaz.
Atlar tepişir olan eşeklere olur.
Atlar tepişir, arada eşekler ezilir.
Atlar tepişirken arada eşekler ezilir.
Atlı kaçar, kaçar; yaya arkasına ne düşer?.
Atlı, itli sığmış, bir çocuk sığmamış.
Atlıya saat olmaz.
Atlıya selam kelam, eşekliye sonra gine gelem.
Atta karın, yiğitte burun.
Atta, avratta uğur vardır.
Attan düşen kaba döşek, eşekten düşen kazma kürek.
Attan düşen ölmez, eşekten düşen ölür.
Attan indi eşeğe bindi.
Attığın taş ürküttüğün kuşa değmez.
Attığın taş, ürküttüğün kurbağaya değse bari!.
Av avlanmış, tav tavlanmış.
Av avlayanın, kemer bağlayanın.
Av köpeği avdan kalmaz.
Av vuranın değil alanın.
Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz.
Ava giden avlanır.
Avcı nanca al bilse; ayı onca yol bilir.
Avcı ne kadar al bilse, ayı o kadar yol bilir.
Avcı ne kadar hile bilirse, ayı da o kadar yol bilir.
Avcı ne kadar hile bilse, ayı o kadar yol bilir.
Avcı ne kadar hile bilse, ayı o kadar yol bilir. .
Avradı boşayan topuğuna bakmaz.
Avradı er zapt etmez, ar zapt eder.
Avradı eri saklar, peyniri deri.
Avradın dolaşığı, akşamdan sabaha kor bulaşığı.
Avrat malı, kapı mandalı.
Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar.
Avrat var, arpa unundan aş yapar; avrat var, buğday unundan keş yapar.
Ay bozmaz, süt kokmaz. Kokarsa ayran kokar, çünkü aslı süttür.
Ay görmüşün yıldıza minneti yoktur.
Ay ışığında ceviz silkilmez.
Ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez.
Ayağa değmedik taş, başa gelmedik iş olmaz.
Ayağı yürüten baştır.
Ayağın sığmayacağı yere baş sokulmaz.
Ayağında donu yok, başına fesleğen takar.
Ayağında donu yok, fesleğen takar başına.
Ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut düşünme derin.
Ayağını yorganına göre uzat.
Ayağının bastığı yerde ot bitmez.
Ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz.
Ayaklar baş, başlar ayak oldu.
Ayda bir gel dostuna, kalksın ayak üstüne; günde bir gel dostuna, yatsın sırtı üstüne.
Aydan gelen halı üstüne, günde gelen kül üstüne.
Ayı akım, kirpi yumuşağım demiş.
Ayı eniğini okşarken öldürüvermiş.
Ayı gördüm, yıldıza itibarım yok.
Ayı görmeden bayram etme.
Ayı inine sığamamış, bir de kuyruğuna kalbur bağlamış.
Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar.
Ayı yavrusunu severken öldürürmüş.
Ayın on beşi karanlık, on beşi aydınlıktır.
Ayının bildiği 40 türkü, 40’ı da armut üstüne. .
Ayıpsız yar arayan kalır.
Ayıya sormuşlar mesleğin ne diye? Berberlik demiş. Amma da eline yakışır ya demişler!
Ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış.
Ayrandan aşağı katık olmaz.Vikisözlüğe bağlantı.
Ayranı yok içmeye, tahtıravanla gider sıçmaya.
Ayranım ekşidir diyen olmaz.
Ayvaz kasap hepsi bir hesap.
Ayyar tilki art ayağından tutulur.
Az ada, çok öde.
Az ateş çok odunu yakar.
Az el aş kotarır , çok el iş kotarır.
Az kaz, uz kaz, boyunca kaz.
Az kazanan çok kazanır, çok kazanan hiç kazanır.
Az mal kan yutturur, çoğu birbirini güttürür.
Az menfaat çok zarara mal olur.
Az olsun, uz olsun.
Az sabırda, çok keramet vardır.
Az söyle, çok dinle.
Az tamah çok ziyan getirir.
Az tamah, çok ziyan getirir.
Az veren candan, çok veren maldan verir.
Az veren candan, çok veren maldan.
Az yaşa, uz yaşa! Akıbet gelecek başa!.
Az yaşa, uz yaşa, akıbet gelecek başa.
Az yetmez, çok artmaz!.
Az yiyen az uyur, çok yiyen güç uyur.
Az’ı çocuğuna, çoğu kocana gösterme.
Aza demişler, nereye.
Aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz.
Aza sormuşlar nereye, çoğun yanına demiş.
Azan Mevlasını da bulur, belasını da.
Azası eksik olanın kazası eksik olmaz.
Azdan azdan, çok olur birazdan.
Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez.
Azı bulamayan, çoğu hiç bulamaz!.
Azı karar! Çoğu zarar! Ortası yarar!.
Azıcık ağrıya aş bastırır.
Azıcık aşım, kaygısız başım.
Azıksız yola çıkanın gözü el torbasında kalır.
Azıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında kalır.
Azıksız yola çıkanın, iki gözü el torbasında olur.